Risen – de film

Vanavond in Amersfoort de recent uitgebrachte film Risen gezien. Ik had erover gelezen in het Nederlands Dagblad  (de recensie kan alleen door abonnee’s worden gelezen) en in Christianity Today. Beiden schreven een zeer positieve recensie. Ik hecht daar waarde aan. Ik heb altijd wat aarzeling bij films over bijbelse thema’s. Sommige films zijn te zoetsappig en kunstmatig. Of ze zijn juist weer te ‘glamorous’; Jezus loopt dan als het ware met een ‘halo’ rond zijn hoofd op aarde. Ook kan ik er niet zo goed tegen wanneer de persoon van Jezus erg uitgewerkt in beeld wordt gebracht. Ik kijk te sympathetisch en neem zo’n beeld mee. Dan zit ik er bij mijn gebed nog aan vast.

Aan de andere kant vind ik films over de bijbel ook weer heel boeiend. Iedere keer als ik zo’n film zie confronteert het me met de gewoonheid van de dingen. Als je opgroeit met de bijbel vanaf je jeugd, ontstaat er onwillekeurig een gevoel van een aparte wereld waarin die bijbelverhalen plaatsvinden. Niet mijn wereld, maar de bijbelwereld. Films hebben mij geholpen om die twee werelden met elkaar te verbinden. Dat lijkt tegenstrijdig, omdat de films fantasie zijn en niet de realiteit. Maar in films identificeer ik me met de personen en hun realiteit. Zo komt ook de bijbelse wereld dichterbij.

De eerste ervaring van dat soort  had ik  tijdens de film Jesus Christ Superstar. Ik zag die op mijn 18e, denk ik. En opeens drong er iets door van het alledaagse, het door-en-door menselijke van de Mensenzoon Jezus. Ja, hij was God, maar dat was niet te zien. Wie niet beter wist zag een gewone man, met een Mediteraans uiterlijk. Hoe vreemd ook, die film heeft een rol gespeeld in de ontwikkeling van mijn geloof in de levende Jezus.

Nu dan Risen. Ik dwaal behoorlijk af…Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van een Romeinse officier, een harde, dorgewinterde krijger. Hij is aanwezig bij de kruisiging en dood van Jezus. Hij is erbij wanneer het graf verzegeld wordt, op verzoek van de Joden. Hij moet het onderzoek leiden naar de verdwijning van het lichaam van Jezus. Subliem gespeeld door Joseph Fiennes. Heel ingehouden, heel overtuigend. Door verschillende ontmoetingen gaat hij twijfelen aan het verhaal van de Joodse Raad en de soldaten die zeggen dat het lichaam gestolen is. Maar wat er dan is gebeurd?

Een ontmoeting met de opgestane Heer Jezus brengt een keerpunt in zijn leven. Ik beleefde persoonlijk de spanning, de schrik, de verbijstering en de ongekende blijdschap dat deze Romeinse officier alsnog Jezus ontmoet en de last die hij draagt bij Hem mag neerleggen. ‘Wat zoek je, Clavius?’, zegt Jezus tegen hem.  Clavius zoekt rust en een dag zonder doden, zonder geweld. ‘Daar kwam ik voor’, is wat Jezus hem laat weten.

Het publiek mag zelf een antwoord geven op de vraag.

Minpunten? Uiteraard. Niet alles is rechtstreeks tot de bijbel terug te voeren. Maria Magdalena was geen vrouw van lichte zeden, zoals de film beweert. Jezus wordt in de film niet op Golgotha gekruisigd. De lijkwade van Veronica met het (vermeende) gezicht van Jezus wordt in het graf gevonden. Niemand heeft het over engelen, noch bij het graf, noch bij de hemelvaart. En we weten natuurlijk niet af van ene Clavius die zich bekeert. De apostelen zijn iets te blije types. En toch….

Zeker het kijken waard.

 

Griekenland 2015 – Kassandra, Pella en Paulus

Ik heb met twee voeten in het water van de Kassandra Golf gestaan en ben er toen snel weer uitgerend. Koud! De zon op mijn huid voelde weldadig, het water aan mijn voeten was nog ijs. Ik zie mezelf deze reis nog niet in badpak in het water spartelen, hoe graag ik dat ook zou willen! April is lente, zelfs in Griekenland. Mooie lente, dat wel. Warmer en zonniger dan in het Noordelijk halfrond. Sinds vorige week geen jas nodig gehad, geen paraplu. ’s Avonds nog wel heerlijk een vest en in bed een dekbed. Mijn ideale klimaat.

Buiten bloeit alles hevig (Vasalis). In onze stadstraat zijn de bomen intens groen, de bloesembomen in andere straten zijn knalroze en de wilde bloemen langs de weg zijn door de felle zon neonroze, -rood, -blauw, en -geel.

Het schiereiland Kassandra was één uitstapje, een ander was dat naar Pella. Geboortestad van Alexander de Grote (356-323 voor Chr.). Vanuit Pella is hij zijn grote veroveringstocht begonnen richting het Oosten. Hij is zo ver als het Noorden van India gekomen. Omdat zijn soldaten het getrek beu waren is hij omgekeerd, maar niet linea recta terug gegaan naar Griekenland. Hij maakte een behoorlijke omweg en is onderweg in Babylon gestorven aan koorts. 33 jaar is hij maar geworden.

Pella, ten N-W van Thessaloniki

In Pella is het begonnen, daar heerste zijn vader Philip als koning en werd Alexander opgeleid o.a. door Aristoteles . Nu is daar, naast een archeologische site, een indrukwekkend archeologisch museum. Meestal ga ik gapen bij het woord archeologie. Na 3 scherven en 4 vuurstenen heb ik het wel gezien. Het vraagt teveel van mijn fantasie om me daar iets bij voor te stellen. Ik ben meer van de wat latere geschiedenis, met echte plaatjes en zo.

Dit museum echter overtrof al mijn verwachtingen. De overweldigende rijkdom aan vondsten in de regio van Pella is tentoongesteld op zo’n fraaie manier dat je het leven van de Macedoniërs mee ingezogen wordt. De vondsten dateren vanaf de 5e eeuw voor Chr. en zijn van hoge kwaliteit. Prachtig gereconstrueerde voorwerpen. Van het dagelijkse leven, van het religieuze leven, van het koninklijke leven. Van een sierlijkheid en schoonheid dat je je afvraagt of het wel echt is. Zo blasé ben ik dan. Het is te mooi voor mensen uit die tijd…pffff.

Eikenbladeren gouden kroon met eikeltjes

Gouden dodenmasker met sieraden voor een koningin

En het goud! Het meeste is gevonden in graven rondom Pella, als grafgiften voor het leven na de dood. Ringen, kettingen, armbanden, gebruiksvoorwerpen. Wat waren deze mensen voor kunstenaars dat ze dit konden fabriceren? Volgens de gids, die ons vrijwillig begeleidde in het uitgestorven, marmeren gebouw, zijn tot op heden nog geen overblijfselen gevonden van iets dat maar op een goudsmederij lijkt. Maar het goud is bewerkt op een manier die de hand van de meester verraadt. Flinterdunne repen goud, gegraveerd met bloempatronen of andere fijne decors. Kettingen met bedeltjes zo fijn dat, volgens de gids, men wel iets van een lens-achtig iets gehad moet hebben, zo delicaat is de bewerking. We zijn diep onder de indruk, van zowel de schoonheid als van de hoeveelheid goud. Als Dijsselbloem hier maar geen beslag op gaat leggen.

We rijden het (nieuwe) stadje in om wat te drinken. We parkeren onze auto en lopen richting een terrasje. Een paar mannen zijn een looppad aan het aanleggen in een moestuin. Een van hen roept ons toe: ‘Where are you from?’ Men ziet blijkbaar direct aan ons dat we toeristen zijn. ‘Holland!’, roepen we. The Netherlands kennen ze hier niet. ‘Aah!’, roept de man, ‘Jeroen!’

no greek beer

Echtgenoot pijnigt zijn geheugen om een voetballer te bedenken die Jeroen heet, vertelt hij later, maar ik heb ‘m door! ‘Yes, Jeroen Dijsselbloem!’ roep ik neutraal, want ik weet niet hoe de pet staat hier. We riskeren niets en roepen: ‘Not so good, right? Too strict?’ De man kijkt ons aan en denkt even na en verklaart dan heel ernstig:  ‘I think Jeroen is a good man, good for our economy. He means very well.’ We worden er warm van. Jeroen is tenslotte ook een beetje van ons. We wensen hem sterkte en zoeken een terrasje op. Om de Griekse economie weer een kleine impuls te geven bestellen we Grieks bier. ‘Sorry’, zegt de kelner, ‘we only have Heineken and Amstel’.

Ja, zo schieten we niet op natuurlijk!

Onze tien dagen Thessaloniki zitten erop. Het was een zeer boeiend bezoek aan deze stad. Er is veel te zien aan (zeer oude) kerken, ruïnes uit de Romeinse tijd en de heerlijke zee altijd in de buurt. Het is er levendig, heel veel jonge mensen, alle terrassen zitten altijd vol. We hebben lang niet alles gezien nog.

Agora Thessaloniki

Indrukwekkend was ook om over de Agora, marktplaats, van het oude Thessaloniki te lopen waar vrijwel zeker de apostel Paulus ook zijn werkplaats gehad moet hebben als tentenmaker en waar hij problemen kreeg met de Joden omdat ze niet wilden dat hij er het evangelie over Jezus als Messias verkondigde. Ze beklaagden zich bij de Romeinen en lieten hem wegjagen. Onder de Griekse bekeerlingen tot het jodendom waren er namelijk die de woorden van Paulus geloofden. Hier speelde zich het af. We hebben als eervolle nagedachtenis een kleine magneet-icoon van de apostel Paulus gekocht. Iconen te kust en te keur maar deze was toch moeilijk te vinden.

Morgen vertrekken we naar de bergen. Naar Metsovo. Wordt vervolgd!