Generatie zondag

Gisteren was het Generatiezondag. Niet officieel ergens, hoor, maar het liep voor mij gewoon zo. ’s Ochtends was ik me op de een of andere manier heel sterk bewust van hoe wonderlijk je plek in de lijn van de geslachten is. Bezig met onderzoek naar mijn voorgeslacht is het opvallend hoe in al die families waar het onderzoek naar uitwaaiert op den duur, standaard vermeld staat  naast beroepen (meestal in het arbeiderssegment van de maatschappij, touwslagersknechten, brandersknechten, gistwerkers, vissers, bouwmannen (boeren), dienstbodes, naaisters enzovoort) dat ze gedoopt waren, belijdenis deden, sommigen diaken of zelfs ouderling werden in de Nederlands Hervormde kerk. Het is een in het christelijk geloof diep verankerde familie waarin ik geboren werd.

In de preek gisteren tijdens de kerkdienst was toevallig het onderwerp het vijfde gebod, één van de tien leefregels die God aan gelovigen meegeeft: Eert uw vader en uw moeder, dan zul je lang leven op aarde. Het enige gebod met een belofte, zegt Paulus later in een brief die hij schreef aan gelovigen in Efeze, in het Nieuwe Testament. Vindt je ouders waardevol, vertaalde de dominee. Hij idealiseerde het ouderschap geenszins. Het hoort bij Gods stijl dat Hij mensen zoekt en liefheeft door de zwakte van die mensen zelf. En toch kun je door hun heen de liefde van God leren zien. (Ik heb het uiteraard niet over situaties van uitbuiting en misbruik!)

Dokus, hij had het goed begrepen. R.I.P

Dat raakte een plekje in mijn hart. Ik zag opeens die schare aan voorouders, en inmiddels weet ik steeds meer van hen. De vele huwelijken die pas plaatsvonden als bet-betje-overgrootmoeder Petronella al acht maanden zwanger was, de rusteloze voorvaders Buschman die maar niet genoeg geld konden verdienen voor hun grote gezinnen en in armoede moesten bedelen bij hun families, de alcohol die altijd op de loer lag in een stad als Schiedam en bijna zeker het leven van sommigen verziekt heeft. En toch. Niks spectaculairs. Het geloof werd doorgegeven. Niet iedereen nam het aan, maar toch. De meesten wel. Ik werd gewoon in een traditioneel christelijk gezin geboren. Met ouders die ik nu waardevoller acht als toen. Mee naar de kerk, bijbel lezen aan tafel, bidden, het was allemaal zo doorsnee. En toch. Ze geloofden echt en dat is doorgekomen.

Diep in mijn hart werd het mosterdzaad geplant. Door die gewone dingen. Zoals ik gezond opgroeide met een doorsnee Nederlands dieet van aardappels, groente en vlees, en ranja met chips op vrijdagavond. En af en toe een uitschieter als nassi.

Ik bedoel te zeggen dat ik de laatste tijd (word ik oud?) meer oog krijg voor de constanten. Het al eeuwen rustig, maar krachtig stromende water van het doorgeven van het geloof van ouder op kind, in de vertrouwde kaders van een gemeente. Zonder die gemeente hadden de ouders het niet gered, maar zonder die ouders had de gemeente het niet gered. Er zit iets heel natuurlijks in dat verband.

Kunnen ouders in de weg staan? Absoluut. Kan een gemeente in de weg staan? Zeker. Soms heeft een mens afstand nodig om dingen te onderscheiden en op een rij te krijgen. Ook die periodes zijn er in je leven. Maar dat weidse generatieperspectief helpt mij om verder te kijken dan de irritante, zwakke, hypocriete eigenschappen van (voor)ouders. Ik zie mezelf al in die lange rij staan, met mijn eigen irritante, zwakke en hypocriete eigenschappen. Ik heb vast ook in de weg gestaan voor mijn nazaten, hier en daar, en misschien wel overal. Het beeld van de grof aardewerken schotel waarin een schat bewaard wordt doemt op.  Die schat wil je doorgeven. Vergeet de rest.