vader

Maandag was het 12 november. Mijn vader zou op die dag 93 geworden zijn. Ik realiseerde me in de loop van de dag dat het zijn geboortedag was en ben sindsdien veel met hem bezig in gedachten. Mijn vader stierf in 1986, 21 jaar geleden. Ik kan dat bijna niet bevatten, dat het al zo lang geleden is.

Mijn vader en moeder verschilden van elkaar als zomer en winter. Zonder daaraan een waardeoordeel vast te plakken! Mijn vader kwam uit een arbeidersgezin in Schiedam, in de Gorze, een echte volkswijk. Mijn moeder kwam uit een middenstandsgezin, eveneens in Schiedam, met een vader die werkte als ambtenaar en actief was in politiek en kerk.

Mijn vader’s vader werkte als arbeider in de Gist- en Spiritusfabriek als brandersknecht (er werd jenever gemaakt) en mijn oma had een kruidenierswinkel. Ik ruik nog de geuren van koffie en andere levensmiddelen die in (grote uitschuiflades opgeslagen) los te koop waren. In papieren zakken werd alles afgewogen.
Mijn oma heb ik nooit gekend. Wel de twee ongetrouwde zussen van m’n vader. Een ervan hield de winkel aan tot de supermarkten verschenen.

Op verjaardagen gingen we er heen. Achter de winkel (niet groter denk ik dan 4x4m) lag de woonkamer, met bedstee. Later omgebouwd tot zithoekje. Ik herinner me een grote stoel met daarin een stokoud mannetje. Dat was mijn opa. Heel stilletjes zat hij daar. De tantes en een ongetrouwde broer, oom Bram, ontvingen ons. Standaard traktatie was, bowl, met een gebakje. Dat smaakte prima. Bijzonder was, wat we daarna gingen eten. De winkel naast die van mijn oma was een viswinkel. We haalden daar garnalen. let wel: ongepeld. Een hele berg. En de sport was dan: samen garnalen pellen. Ik vond dat prachtig. Of ik het nu ook echt lekker vond? Ik weet me nl. met geen mogelijkheid te herinneren wat we daarna met die garnalen deden? Zo opeten? Bakken, koken? Hoe dan ook, Opa’s verjaardag, of die van de tantes en oom Bram associeer ik met garnalen en vis.

Mijn vader was dus ook gek op vis. Steevast op vrijdag aten we kabeljauw in botersaus. Vrijdag was van oudsher visdag voor katholieken dus op die dag was de vis in de aanbieding. Terwijl ik dit schrijf denk ik, wanneer is dat veranderd? Wanneer zijn rooms-katholieken opgehouden met "vlees vasten" op vrijdag? Gek, dat je achteraf zulke trend breuken heel scherp waarneemt maar niet terwijl ze gaande zijn.

Zo las ik van de week een artikel in een christelijk tijdschrift uit Amerika waarin een predikant vertelde iedere vrijdag een film te bekijken met zijn kerkenraad en een biertje te drinken. Een Amerikaanse vriend die ons het artikel stuurde, schreef er bij als commentaar: kun je je een vrijgemaakte dominee voorstellen die dat doet? Wij dachten: ja hoor, best wel. Deze vriend had 25 jaar geleden in Nederland gewoond en was daarna wel af en toe op vakantie hier geweest, maar had de veranderingen niet echt meegekregen. Misschien omdat ze inderdaad nog gaande zijn?

Goed. Nog even terug naar m’n vader. 21 jaar is een lange tijd. En hij stierf toen wij in Korea woonden. Ik was 25 toen wij daarheen gingen. Eigenlijk heb ik hem dus maar betrekkelijk kort meegemaakt. Juist als je wat ouder en evenwichtiger word leer je volgens mij je ouders pas echt kennen. Dat deel heb ik gemist. Dat doet me soms wel pijn. En dan mis ik hem.

Op de foto: dat dikkertje ben ik, met m’n vader.